Η Δελφική Αμφικτυονία ήταν μια πανάρχαια ομοσπονδία δώδεκα ελληνικών φύλων από τη Στερεά Ελλάδα και τη Θεσσαλία, με αρχική θρησκευτική αποστολή, η οποία με τον χρόνο εξελίχθηκε σε θεσμό πολιτικής σημασίας. Ο θεσμός αυτός είχε ως κέντρο αρχικά το ιερό της Δήμητρας στην Ανθήλη, κοντά στις Θερμοπύλες, ενώ σταδιακά το κέντρο βάρους μετατοπίστηκε στο περίφημο ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς.
Ίδρυση και Εξέλιξη
Η πρώτη αναφορά στην ύπαρξη της Αμφικτυονίας τοποθετείται στον 7ο αιώνα π.Χ.,
αν και η ίδρυσή της πιθανόν ανάγεται σε ακόμα παλαιότερες εποχές. Σύμφωνα με τη
μυθολογία, θεμελιωτής της ήταν ο Αμφικτύονας, γιος του Δευκαλίωνα,
συμβολίζοντας την ανάγκη για συνεργασία και ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των
ελληνικών φύλων.
Λειτουργία και Δομή
Η Αμφικτυονία αποτελούνταν από δώδεκα κύριες φυλές, με δύο ψήφους η καθεμία στο
Αμφικτυονικό Συνέδριο. Κάθε φυλή έστελνε δύο αντιπροσώπους: τον Ιερομνήμονα,
που είχε δικαίωμα ψήφου, και τον Πυλαγόρα, που συμμετείχε στη διαβούλευση. Το
Συνέδριο συνερχόταν δύο φορές τον χρόνο: την Εαρινή Πυλαία στους Δελφούς και
την Οπωρινή Πυλαία στην Ανθήλη.
Αρμοδιότητες
Η Δελφική Αμφικτυονία διαχειριζόταν το ιερό του Απόλλωνα, όριζε ιερείς και
αξιωματούχους, επέβλεπε την τάξη και την ευταξία του μαντείου, και διατηρούσε
τη λειτουργία των Πυθίων. Η ισότητα μεταξύ των μελών εντός του συνεδρίου,
ανεξαρτήτως της στρατιωτικής ή πολιτικής τους ισχύος, ήταν ένα από τα ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά της.
Ιεροί Πόλεμοι
Καθώς η Αμφικτυονία απέκτησε πολιτική δύναμη, εμπλέκεται σε σειρά συρράξεων
γνωστών ως Ιεροί Πόλεμοι, που είχαν ως επίκεντρο την προστασία ή την κατάχρηση
του δελφικού ιερού.
Η Σημασία της Αμφικτυονίας
Η Δελφική Αμφικτυονία ήταν ο πιο μακροχρόνιος και επιδραστικός διαπολιτειακός
θεσμός της αρχαιότητας, προάγοντας την ιδέα της ελληνικής ενότητας μέσω της
κοινής θρησκείας και πολιτισμικής ταυτότητας.
Βιβλιογραφία
1. Κακριδής, Ι.Θ. (επιμ.). Ελληνική Μυθολογία, τ. 1-5. Εκδόσεις Εκδοτική
Αθηνών.
2. Παπαχατζής, Ν. (1992). Οδηγός των Δελφών. Εκδόσεις Παπαδήμα.
3. Λεκατσάς, Π. (1981). Η Θρησκεία στην Αρχαία Ελλάδα. Εκδόσεις
Εστία.
4. Parke, H. W. (1938). The Delphic Oracle. Oxford University Press.
5. Dillon, M., & Garland, L. (2005). Ancient Greece: Social and Historical
Documents. Routledge.
