Το Μαντείο των Δελφών έγινε διάσημο σ' ολόκληρο το γνωστό τότε κόσμο, όχι μόνο για τους χρησμούς και τις πλείστες πληροφορίες που έδινε, αλλά και για το μεγάλο αριθμό παραγγελμάτων που είχαν χαρακτήρα συμβουλευτικό, κάτι σαν προτροπή προς τον ανθρώπινο νου, για να πορεύεται στο βίο του με σκοπό τη μελέτη των ηθικών προβλημάτων της καθημερινότητας.
Τα παραγγέλματα αυτά ήταν λιτά αποφθέγματα 2 έως 5 λέξεων αλλά μεστά σοφίας, και τα περισσότερα ανήκαν στους 7 σοφούς της αρχαιότητας (Θαλής ο Μιλήσιος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Βίας ο Πρηνεύς, Σόλων ο Αθηναίος, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Χίλων ο Λακεδαιμόνιος) και ήσαν χαραγμένα στον πρόσθιο τοίχο του Πρόναου ή επί των παραστάδων της πύλης του μεγάλου ναού ή επί του υπέρθυρου ή επί των πολλών στηλών, που είχαν τοποθετηθεί στις πλευρές του ναού περιμετρικά.
Κατά τον Σωσιάδη (Των Επτά Σοφών Υποθήκαι), τα επιγράμματα περιλαμβάνουν 147 παραγγέλματα, αλλά υπήρχαν και πίνακες που περιείχαν χωριστά τα παραγγέλματα ενός εκάστου των Επτά.
Ο θαυμασμός των αρχαίων Ελλήνων, για τα ανηρτημένα αυτά αποφθέγματα στο Μαντείο των Δελφών, ήταν τόσο μεγάλος, ώστε ο λυρικός ποιητής Πίνδαρος (522 π.Χ.) να θεωρεί τους επτά σοφούς, γιους του Ήλιου, που με την ακτινοβολία τους φώτιζαν και καθοδηγούσαν τον άνθρωπο στην οδό της αρετής.
Η επίδραση των λιτών αυτών διδαγμάτων υπήρξε τόσο μεγάλη στους μεταγενέστερους, ώστε να αποτελέσει σταθμό για την πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου και θα θεωρούνται και σήμερα η πρώτη πνευματική πηγή των εννοιών της ισότητας, της ηθικής και του δικαίου.
Στη σύντομη αυτή σκιαγραφία των γνωμικών του Μαντείου των Δελφών αναδεικνύεται η άποψη ότι τουλάχιστον έξι αιώνες πριν από τη γέννηση του Χριστού τα θέσφατα του Δελφικού Απόλλωνα, όχι μόνον παρείχαν συμβουλές και οδηγίες για τη θέωση του ανθρώπου και για την ηθική του διαπαιδαγώγηση, ενω πηγές των χωρίων της Καινής Διαθήκης, προέρχονται από τα αρχαία ελληνικά δελφικά ταπαραγγέλματα και τις ηθικές υποθήκες των προγόνων μας φυλλάσοντας τες ως παρακαταθήκη εφόσον «Έχουσιν γνώσιν οι φύλακες», καθώς η λήθη παρέρχεται όταν λάμπει η α-λήθεια.
ΤΟΥ ΧΙΛΩΝΟΣ:
«Τα μεν υψηλά ταπεινούν, τα δε ταπεινά υψούν»(Διογένης Λαέρτιος, Α, γ, 69).
«Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται και ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται» (Κατά Λουκάν, ιδ. 7-11).
ΤΟΥ ΧΙΛΩΝΟΣ:
«Τον τελευτηκότα μακάριζε» (Στοβαίου Ανθολογία Γ, παρ. 79ε).
«Μακάριοι οι νεκροί» (Αποκάλυψη Ιωάννου ιδ, 13).
ΤΟΥ ΧΙΛΩΝΟΣ:
«Πρεσβύτερον σέβου» (Συλλογή Δημητρίου Φαληρέως παρά Στοβαίου Γ, 74γ).
«Πρεσβυτέρω μη επιπλήξης» (Απόστολος Παύλος Α΄Προς Τιμόθεον, ε, 1).
ΤΟΥ ΘΑΛΗ:
«Αγάπα τον πλησίον» (Γνωμ. Γ. Φιλάρετος, σελ. 53).
«Όσα νεμεσός των πλησίον αυτός μη ποιεί» (Συλλογή Δημ. Φαληρέως παρά Στοβαίου Α΄, παρ. 79ε).
«Αγαπήσης τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (Κατά Ματθαίον, κβ, 39).
ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΟΣ:
«Μη ψεύδου αλλ' αλήθευε» (Συλλογή Δημ. Φαληρέως παρά Στοβαίου Α΄, παρ. 79ε).
«Μη ψεύδεσθε εις αλλήλους» (Επιστ. Απ. Παύλου εις Κολοσσαείς γ΄ 9).
ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΟΣ:
«Όρκω μη χρω» (Εις Χρυσολωράν, σελ. 64)
Ομοίως ο ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ:
«Μηδέ ομνύναι θεούς&» (Διογένης Λαέρτιος, Ηα, παρ. 22).
«Μη ομόσαι όλως& μήτε εν τω ουρανώ& μήτε εν τη γη» (Κατά Ματθαίον Ε΄ 34-38).
ΤΟΥ ΘΑΛΗ:
«Ένιοι δε και αυτών πρώτον (τον Θάλητα) ειπείν φασίν αθανάτους τας ψυχάς» (Διογ. Λαέρτιος Α.α παρ. 24).
«Και μη φοβηθήτε αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένους αποκτείναι» (Κατά Ματθαίον, ι.28).
ΤΟΥ ΒΙΑ:
«Αφροσύνη μη προσδέχου» (Συλλογή Δημ. Φαληρέως παρά Στοβαίου, τόμος Α, σελ. 109, παρ. 79).
Παραβολή του ¶φρονος Πλουσίου, Κ. Διαθήκη.
ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΟΣ:
«Κριτής μη καθήσο. Ει δε μη, τω ληφθέντι εχθρός έση».
«Μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε», Κ. Διαθήκη.
ΤΟΥ ΧΙΛΩΝΟΣ
«Τί εστί πλούτος; Θησαυρός κακών, εφόδιον ατυχημάτων, χορηγία πονηρίας»;
«Μη θησαυρίζετε θησαυρούς επί της γης!» Παραβολή.
ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΟΣ:
«Γονείς αίδου».
«Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου», Αγ. Γραφή.
ΤΟΥ ΘΑΛΗ:
«Ειρήνην αγάπα».
«Ειρήνη υμίν». Γνωστή ρήση του Ιησού.
ΤΟΥ ΒΙΑ:
«Περί θεών λέγε ως είσιν».
«Αποδώσατε τα του θεού, τω θεώ». Ιησούς.
ΤΟΥ ΠΙΤΤΑΚΟΥ:
«Αργός μη ίσθι, μηδ' αν πλουτής».
«Ο μη εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω». Απ. Παύλος.
ΤΟΥ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΥ:
«Διαβολήν μίσει».
«Ου κατηγορήσεις τον πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδή». Αγ. Γραφή.
ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΟΣ:
«Άρχεσθαι μαθών, άρχειν επιστήση».
«Ουχ ούτω δε έσται εν υμίν, αλλ' ος θέλει γενέσθαι μέγας εν υμίν, αλλ' ος θέλει γενέσθαι μέγας εν υμίν, έσται διάκονος υμών». (Κατά Μάρκον, ι.42, 45).
ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΟΣ:
«Τα σπουδαία μελέτα».
«Ερευνάτε τας γραφάς». Κ. Διαθήκη.
ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΟΣ:
«Μη ψεύδου αλλ' αλήθευε».
«Ου ψευδομαρτυρήσεις&». Αγ. Γραφή.
ΤΟΥ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΥ:
«Αρχούσιν είκε».
«Αποδώσατε τα του καίσαρος τω καίσαρι&». Κ. Διαθήκη.
Αλλά η διδασκαλία των Ελλήνων φιλοσόφων διδάσκει τους λαούς της οικουμένης και οι ρήσεις τους εμφανίζονται και πάλι στα λόγια του Ιησού.
ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ:
«Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά».
«Μη δώτε τα άγια τοις κυσί, και θέτετε τους μαργαρίας ενώπιον των χοίρων».
ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ:
«Τί σε στενοχωρεί, φίλε, δώσε μου μέρος από τις φροντίδες σου, για να σε ξελαφρώσω».
«Δεύτε πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς».
ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ:
«Κι αν ακόμα σε βρίσουν κι αν εξευτελίσουν ή σε χαστουκίσουν μη θυμώνεις».
«Όστις σε ραπίσει επί της μιας σιαγόνας, στρέψον αυτού και την άλλην».
ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ:
«Καταφέρετε να βλέπετε τον χειρότερο εχθρό σας σαν φίλο σας με την ίδια λαχτάρα».
«Αγαπάτε τους εχθρούς υμών».
Όπως αναφέρεται στον πίνακα που ακολουθεί, τα επιγράμματα απαριθμούν ο,τιδήποτε ενδιαφέρει τον άνθρωπο και τις σχέσεις του με τους συνανθρώπους του. Το Μαντείο των Δελφών φανερώνει ότι ο «λόγος» του είναι «Τράπεζα Πληροφοριών», συμβολίζοντας με το περίφημο (Ε) τη διαχρονικότητα του λόγου του.
Στην αρχαιότητα υπήρχαν πολλοί πίνακες δελφικών παραγγελμάτων, όπως ο πίνακας του Σωσιάδη «Των Επτά Σοφών υποθήκαι», που περιλάμβανε 147 παραγγέλματα, το κάθε ένα αποτελούμενο από δύο λέξεις, με πρώτο το «Έπου θεώ».Στοβαίος Δημητρίου Φαληρέως των επτά σοφών αποφθέγματα. Βιβλίο τρίτο, Ανθολόγιο:
- Έπου θεώ. Ακολούθα τον θεό.
- Νόμω πείθου. Να πειθαρχείς στο Νόμο.
- Θεούς σέβου. Να σέβεσαι τους θεούς.
- Γονείς αίδου. Να σέβεσαι τους γονείς σου.
- Ηττώ υπέρ δικαίου. Να καταβάλεσαι για το δίκαιο.
- Γνώθι μαθών. Γνώρισε αφού μάθεις.
- Ακούσας νόει. Κατανόησε αφού ακούσεις.
- Σαυτόν ίσθι. Γνώρισε τον εαυτό σου.
- Εστίαν τίμα. Να τιμάς την εστία σου.
- Άρχε σε αυτού. Να κυριαρχείς τον εαυτό σου.
- Φίλους βοήθει. Να βοηθάς τους φίλους.
- Θυμού κράτε. Να συγκρατείς το θυμό σου.
- Όρκω μη χρω. Να μην ορκίζεσαι.
- Φιλίαν αγάπα. Να αγαπάς τη φιλία.
- Παιδείας αντέχου. Να προσηλώνεσαι στην εκπαίδευσή σου.
- Σοφίαν ζήτει. Να αναζητάς τη σοφία.
- Ψέγε μηδένα. Να μην κατηγορείς κανένα.
- Επαίνει αρετήν. Να επαινείς την αρετή.
- Πράττε δίκαια. Να πράττεις δίκαια.
- Φίλοις ευνόει. Να ευνοείς τους φίλους.
- Εχθρούς αμύνου. Να προφυλάσσεσαι από τους εχθρούς.
- Ευγένειαν άσκει. Να είσαι ευγενής.
- Κακίας απέχου. Να απέχεις από την κακία.
- Εύφημος ίσθι. Να έχεις καλή φήμη.
- Άκουε πάντα. Να ακούς τα πάντα.
- Μηδέν άγαν. Να μην υπερβάλλεις.
- Χρόνου φείδου. Να μη σπαταλάς το χρόνο.
- Ύβριν μίσει. Να μισείς την ύβρη.
- Ικέτας αίδου. Να σέβεσαι τους ικέτες.
- Υιούς παίδευε. Να εκπαιδεύεις τους γιους σου.
- Έχων χαρίζου. Όταν έχεις, να χαρίζεις.
- Δόλον φοβού. Να φοβάσαι το δόλο.
- Ευλόγει πάντας. Να λες καλά λόγια για όλους.
- Φιλόσοφος γίνου. Να γίνεις φιλόσοφος.
- Όσια κρίνε. Να κρίνεις τα όσια.
- Γνους πράττε. Να πράττεις με επίγνωση.
- Φόνου απέχου. Να μη φονεύεις.
- Σοφοίς χρω. Να συναναστρέφεσαι με σοφούς.
- Ήθος δοκίμαζε. Να επιδοκιμάζεις το ήθος.
- Υφορώ μηδένα. Να μην είσαι καχύποπτος.
- Τέχνη χρω. Να ασκείς την Τέχνη.
- Ευεργεσίας τίμα. Να τιμάς τις ευεργεσίες.
- Φθόνει μηδενί. Να μη φθονείς κανένα.
- Ελπίδα αίνει. Να δοξάζεις την ελπίδα.
- Διαβολήν μίσει. Να μισείς τη διαβολή.
- Δικαίως κτω. Να αποκτάς δίκαια.
- Αγαθούς τίμα. Να τιμάς τους αγαθούς.
- Αισχύνην σέβου. Να σέβεσαι την εντροπή.
- Ευτυχίαν εύχου. Να εύχεσαι ευτυχία.
- Εργάσου κτητά. Να κοπιάζεις για πράγματα άξια κτήσης.
- Έριν μίσει. Να μισείς την έριδα.
- Όνειδος έχθαιρε. Να εχθρεύεσαι τον χλευασμό.
- Γλώσσαν ίσχε. Να συγκρατείς τη γλώσσα σου.
- Ύβριν αμύνου. Να προφυλάσσεσαι από την ύβρη.
- Κρίνε δίκαια. Να κρίνεις δίκαια.
- Λέγε ειδώς. Να λες γνωρίζοντας.
- Βίας μη έχου. Να μην έχεις βία.
- Ομίλει πράως. Να ομιλείς με πραότητα.
- Φιλοφρόνει πάσιν. Να είσαι φιλικός με όλους.
- Γλώττης άρχε. Να κυριαρχείς τη γλώσσα σου.
- Σεαυτόν ευ ποίει. Να ευεργετείς τον εαυτό σου.
- Ευπροσήγορος γίνου. Να είσαι ευπροσήγορος.
- Αποκρίνου εν καιρώ. Να αποκρίνεσαι στον κατάλληλο καιρό.
- Πόνει μετά δικαίου. Να κοπιάζεις δίκαια.
- Πράττε αμετανοήτως. Να πράττεις με σιγουριά.
- Αμαρτάνων μετανόει. Όταν σφάλλεις, να μετανοείς.
- Οφθαλμού κράτει. Να κυριαρχείς των οφθαλμών σου.
- Βουλεύου χρήσιμα. Να σκέπτεσαι τα χρήσιμα.
- Φιλίαν φύλασσε. Να φυλάττεις τη φιλία.
- Ευγνώμων γίνου. Να είσαι ευγνώμων.
- Ομόνοιαν δίωκε. Να επιδιώκεις την ομόνοια.
- Άρρητα μη λέγε. Να μην λες τα άρρητα.
- Έχθρας διάλυε. Να διαλύεις τις έχθρες.
- Γήρας προσδέχου. Να αποδέχεσαι το γήρας.
- Επί ρώμη μη καυχώ. Να μην καυχιέσαι για τη δύναμή σου.
- Ευφημίαν άσκει. Να επιδιώκεις καλή φήμη.
- Απέχθειαν φεύγε. Να αποφεύγεις την απέχθεια.
- Πλούτει δικαίως. Να πλουτίζεις δίκαια.
- Κακίαν μίσει. Να μισείς την κακία.
- Μανθάνων μη κάμνε. Να μην κουράζεσαι να μαθαίνεις.
- Ους τρέφεις αγάπα. Να αγαπάς αυτούς που τρέφεις.
- Απόντι μη μάχου. Να μην μάχεσαι αυτόν που είναι απών.
- Πρεσβύτερον αιδού. Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους.
- Νεώτερον δίδασκε. Να διδάσκεις τους νεότερους.
- Πλούτω απόστει. Να αποστασιοποιείσαι από τον πλούτο.
- Σεαυτόν αιδού. Να σέβεσαι τον εαυτό σου.
- Μη άρχε υβρίζων. Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία.
- Προγόνους στεφάνου. Να στεφανώνεις τους προγόνους σου.
- Θνήσκε υπέρ πατρίδος. Να πεθάνεις για την πατρίδα σου.
- Επί νεκρώ μη γέλα. Να μην περιγελάς τους νεκρούς.
- Ατυχούντι συνάχθου. Να συμπάσχεις με το δυστυχή.
- Τύχη μη πίστευε. Να μην πιστεύεις την τύχη.
- Τελεύτα άλυπος. Να πεθαίνεις χωρίς λύπη.
