Η «Καπετάνισσα» Κωστα-Κίτσαινα από τη Λάκκα Σούλι

  Η Κωστα-Κίτσαινα (Μαρία Ναστούλη) είναι μια λαμπρή, ανιδιοτελής και σεμνή ηρωίδα της Ηπείρου. Έδρασε ως οπλαρχηγός εθελοντικού σώματος του χωριού Γεωργάνοι Λάκκας Σουλίου Ιωαννίνων, στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Καταγόταν από το χωριό Δερβίζιανα.
👉 Το 1913 υπολογίζεται ότι είχε ηλικία, ανάμεσα σε 45 έως 48 ετών. Το οικογενειακό της όνομα ήταν Ναστούλη. Μάλλον ψηλή, εύρωστη και ζωσμένη με φυσεκλίκια. Κορμοστασιά ευζωνική θα έλεγε όποιος την συναντούσε για πρώτη φορά. Είχε μαζί της και ένα σπαθί καθώς και ένα τυφέκιο Μάουζερ, που ήταν λάφυρα από μάχη με Τούρκους. Φωνή μάλλον βραχνή και πρόσωπο σκληρό. Μόνο τα φορέματα και τα μαλλιά της πρόδιδαν ότι είναι γυναίκα.

◾Η ηρωική της ιστορία άρχισε το 1897, όταν σε εκείνο τον ατυχή πόλεμο για τα ελληνικά όπλα, ο σύζυγός της πήρε όπλο και πολέμησε κατά των Τούρκων, αλλά προδόθηκε από κάποιον Οθωμανό, συνελήφθη σε ενέδρα που του έστησαν και τον θανάτωσαν επί τόπου. Η Κωστακίτσαινα, ορκίσθηκε να εκδικηθεί το θάνατο του αγαπημένου συζύγου της. Χωρίς να καθυστερήσει άρχισε να εκδηλώνει το μίσος της κατά των Τούρκων. Η ευκαιρία της δόθηκε όταν έφτασε στο χωριό Γεωργάνοι ένα απόσπασμα για να πλιατσικολογήσει το χωριό και να κλέψει άλογα. Η πονεμένη χήρα ζητούσε αφορμή. Έτσι άρπαξε το περίστροφο του συζύγου και επιτέθηκε εναντίον μιας ομάδας 15 Τούρκων πλιατσικολόγων. Σκότωσε τον ένα και έτρεψε σε φυγή τους άλλους. Έκτοτε η Κωστακίτσαινα έγινε ο οιονεί αρχηγός του χωριού, ουσιαστικά λειτουργώντας ως κράτος εν κράτει. Λίγο αργότερα τσάκισε στο ξύλο Τούρκους ανακριτικούς υπαλλήλους που πήγαν στο χωριό της για ανάκριση. Η οργή της οφείλονταν στο ότι οι ανακριτικοί υπάλληλοι προηγουμένως είχαν δείρει το μουχτάρη του χωριού (κοινοτικός πάρεδρος) Δημήτριο Νάτση. Οι Οθωμανοί είδαν ότι τα πράγματα εκτραχύνονταν και έστειλαν στο χωριό δύναμη να την συλλάβει. Εκείνη όμως κατόρθωσε να εξαφανιστεί, αλλά δεν παρέλειψε να εμφανιστεί έγκαιρα στον Χαϊρίν Μπέη στα Ιωάννινα και να τον πείσει για το δίκιο της σχετικά με την αδικοπραγία των ανακριτικών υπαλλήλων. Αλλά δεν σταμάτησε… Αργότερα τραυμάτισε δικαστικό κλητήρα που πήρε στο χωριό να κατάσχει την περιουσία του συγγενούς της Σπύρου Κίτση. Και φυσικά συνέχισε να δρα, υπερασπιζόμενη του συγχωριανούς της από τις αδικίες των Τούρκων.

◾Πρωτοστάτησε στις μάχες κατά τους Βαλκανικούς πολέμους. Από τον Αη Λιά στις Σβάρες και απ' εκεί στις Κουμπλιές. Βρήκε τους Κρήτες ευζώνους να μάχονται τον εχθρό. Τους φωνάζει: «Βαστάτε κι έρχομαι». Τσακίζει τα τουρκικά λεφούσια και τους κυνηγάει μέχρι το Σπαρτίτσι. Να τι έγραψε εκείνη την εποχή, ο Αθηναϊκός τύπος:
 «Το ηρωικό Σούλι πρωτοστατεί και πάλιν. Ήδη έδραξαν τα όπλα Σουλιώτισσες. Η Μαρία Κωστακίτσιενα από τους Γεωργάνους ετών 48 μάχεται στο Σπαρτίτσι, πολεμά ορθία και εμψυχώνει τα παλικάρια της...». 
◾Η καπετάνισσα έχει μαζί της και μια άλλη γυναίκα, την εμπιστευμένη φιλενάδα και αδερφοποιτή της Ευφροσύνη Γεωργίου Μακρέσια, συγχωριανή της. Μαζί μπαίνουν νικήτριες, τροπαιοφόρες στα ελεύθερα Γιάνεννα και παρελαύνουν. Γύρισε στο χωριό της ταπεινή και υπερήφανη συνάμα. Για τον αγώνα και τους κινδύνους προς την πατρίδα δε ζήτησε τίποτα. Της έταξαν να της δώσουν το κυλικείο της Ζωσιμαίας για να βγάζει το ψωμί της φαμίλιας της (είχε δύο παιδιά). Αρνήθηκε με τα παρακάτω λόγια: «Τι να το κάνω εγώ το μπακαλιό; Σαν θέλει το κράτος να με ξεπληρώσει, ας μου δώκει μια αγκαλιά πουρνάρια στο ριζό να κόβω κλαρί για τις γίδες...»

Είναι αξιοσημείωτο πως ο εγγονός της, ακολουθώντας το παράδειγμα της γιαγιάς του, πολέμησε και σκοτώθηκε στον πόλεμο του 1940.

Όταν ο Άγιος Αντώνιος ο Μέγας δίδαξε στον Άγιο Ευάγριο του Πόντου τα θανάσιμα αμαρτήματα, ο αριθμός τους ήταν οκτώ. Ωστόσο, καθώς οι διδαχές...

Σελίδες